ARI GİBİ ÇALIŞAN MEHMET BAYRAK KÜRT VE ALEVİ TARİHİNİ AYDINLATAN ESERLERİ

Kayseri’nin Sarız Kürtlerinden olan araştırmacı yazar Mehmet Bayrak’ı, ilk yurt dışı sürgünlüğümden (1972-74) dönüşte tanıdım. Köy Enstitüleri üzerine bir araştırma yapıyordu, bu nedenle benimle de görüştü. “Köy Enstitülü Şairler ve Yazarlar” adlı bu kapsamlı çalışması, benim uzunca bir ön sözümle birlikte o yıllarda yayınlandı.

Dil Tarih Coğrafya Fakültesi mezunu olan Bayrak, daha sonra Kürt ve Alevi tarihine ilgi duydu ve bu alanda birçok değerli eser verdi. 1980’li yılların sonuna doğru, daha 12 Eylül döneminin ağır baskı ortamı devam ederken Özgür Gelecek adında aylık bir dergi çıkardı. Bu nedenle derginin sorumlu Müdürü Bekir Kesen ve bazı yazarlarıyla birlikte tutuklandı, işkence gördü.

Dergi kapandıktan sonra Öz-Ge Yayınlarını başlattı, Kürt ve Alevilere dair tarihi, etnoğrafik, kültürel nitelikte pek çok kapsamlı eseri peş peşe yayınladı. Söz yerindeyse bir arı gibi çalıştı. “Dersim-Koçgiri”, “Kürt ve Alevi Tarihinde Horasan”, “Kürt ve Alevi Tarihinde Tabular Yıkılırken” , “Êzidi, Kızılbaş, Yaresan Kürtler”, “Şark Islahat Planı” ,“Kürdoloji Belgeleri 1-2” bunlar arasındadır.

Bayrak tüm paha biçilmez emeği ve ürünleriyle, Kürt ve Alevi tarihinin aydınlatılmasına, Alevi Kürtler arasında rejimin adamları, propagandacıları tarafından yayılmış olan “Biz Horasan’dan geldik, Türküz” söylentisinin çürütülmesine büyük katkıda bulundu.

Gerçekten de İran’ın Horasan eyaletinde bugün hâlâ, dil ve kültürlerini koruyan 1,5 milyon Kürt var. Bunların bir bölümü Dersim çevresindeki aşiretlerle (Şadi, Qereçori, Çemişgezeki) aynı adı taşıyorlar. Bunlar geçmiş yüzyıllarda çeşitli nedenlerle bazen doğuya, bazen batıya doğru yer değiştirmişler. Bir bölümü İç Anadolu’ya, Ege’ye geçen Kürt aşiretleri gibi. Moğol akını sırasında Hakkari yöresinden göç edip Cezayir’e kadar giden Kürt aşiretleri bile var.

Kütüphanemize bu kadar değerli eserler kazandıran Mehmet Bayrak, bugün de çalışmalarını ara vermeden sürdürüyor.

Eline ve beynine sağlık, değerli dost!

12 Aralık 2016