Ji bo çapemeniyê û raya giştî Wek tê zanîn ezmûna YGS di 24’ê Adara 2013’ê hatiye çêkirin û 1’ê Avrêl 2013’ê encam diyar bûne. 1 mîlyon û 805 hizar û 125 endam tevli vê ezmûnê bûne. Gorî encama ezmûnê 8 hizar endama sifir puan standiye û ezmûna 234 endama jî ji ber çend sedema hatiye betal kirin. Serokê OSYM daxûyanî kir ku “ ezmûn gorî şert û mercên xwe, bê pirsgirêk derbasbûye û qeliteya pênus û jêberka ji bilind bûye”. Lê serokê OSYM qet qala bê şêweya tetbîk kirinê û mexdûriyetên ji ezmûnê der tên nake. Zanînên di 12 sala de hatinê hînkirin di 2 saet û nîva de tête pîvan. Ev yeke dijî psîkolojî û fîzyolojiya mirova ye. Ev ezmûne ne zanînê lê lezayiya xwandevanan dipîve. Ev yeke jî dibe sedema stresê û serfiraznebûnên qestî.
Ji bilî vê yekê gorî encamên ezmûnê, lîsteyên serkeftinê ên bajara hatine amadekirin. Gorî va listeya di nav 81 bajara de di 16 rêzên dawiyêde bajarên Kurda hene. Gori rêzen serkeftinê Colemêrg 81’in e û Wan jî 77’ êmin e. Gorî me ev rewşe ne kêmasiyên bajar û xwandekara ne, lê xwaritiya sistema ezmûnê ye. Xwaritiya herî mezin a sîstemê eve kû xwandekarên Kurd li ser zimankî biyanî têne ezmûn kirin. Heke zelaltir bê gotin, tunebûna perwerdehiya bi zimanê zikmakî kêmasiya herî mezin a sîstemê ye maxdûretiya diîne holê. Perwerdehiya bi zimanekî dî bo zarokên têgeh û kesayetiya wa di 5 saliya wa da tê temam kirin, tenê nabe sedema neserfirazbûnê, lê dibe sedema şkandina kesayetiyê û xwebaweriyê ji holê radike.
Tûnebûna perwerdehiya bi zimanê zikmakî sedema hemû alozî û pirsgirekên civakî, siyasî û çandî û derengmayînê yên ji avabûna Komara Tirkiyê heta niha ne. Ger di hemû Tirkiyê de grafîkeke serfirazbûnê a hevkêş tê xwastin, divê bê şikên siyasî, di demeke nêz de di hemû saziyên perwerdehiyê de zimanê zikmakî bê hinkirin û her xwandevan di zimanê dayika xwe de bê ezmûn kirin. Banga me ji bo çapemeniyê û raya giştî ye !
Basına ve kamuoyuna ! Bilindiği gibi 24 Mart 2013 tarihinde yapılan Yükseköğretim Geçiş Sınavına (YGS) 1 milyon 805 bin 125 aday girmiş ve 1 Nisan 2013 tarihinde de sınav sonuçları açıklanmıştır. Sonuçlara göre 8 bin aday “0” yazıyla “sıfır” puan almış 234 adayın sınavı ise çeşitli nedenlerden dolayı geçersiz sayılmıştır. ÖSYM başkanı yaptığı açıklamada “Sınav sorunsuz ve kurallara uygun gerçekleşti. Kullanılan kalem silgilerin bile kalitesi yükseltildi.” demekte ancak sınavın uygulama biçiminden ve yarattığı mağduriyetlerden hiç bahsetmemektedir.
12 yıl boyunca edindikleri bilgilerin 2 buçuk saatte sınanması insan psikolojisine ve fizyolojisine ters bir durumdur. Halihazırdaki bu sınav bilgiyi değil hızı ölçmekte ve böylece öğrencilerde stres yaratarak sözde başarısızlıklar yaratmaktadır. Bunun dışında açıklanan sınav sonuçlarına göre illerin başarı durumlarına göre listeler hazırlanmıştır. Bu listelere göre 81 il içerisinde son 16 sırayı Kürt nüfusun yaşadığı iller oluşturmaktadır. İllerin başarı sırasına göre Hakkari 81. il olurken Van ancak 77. sırayı almıştır. Bu durumun öğrencilerin veya illerin başarısızlığı değil sistemin çarpıklığı olduğunu düşünüyoruz.
Sistemin en büyük çarpıklığı öğrencileri sonradan öğrendikleri bir dil üzerinden sınava tabi tutmaktan kaynaklanmaktadır. Daha açık bir ifadeyle, anadilde eğitimin yokluğu sistemin en büyük çarpıklığıdır ve en büyük mağduriyet kaynağıdır. Kişilik ve algısı ilk beş yılda şekillenen çocukların bundan sonra farklı bir dilde eğitime tabi tutulması sadece bir başarısızlık yaratmıyor . Aynı zamanda bir kimlik, kişilik kırılmasına yol açmakta dolayısıyla özgüveni yok etmektedir. Anadilde eğitim yokluğunun cumhuriyetin kuruluşundan günümüze kadar meydana gelen tüm sosyal, siyasal ve kültürel aksaklıkların ile geri kalmışlığın yegane çıkış kaynaklarından olduğunu düşünüyoruz.
Eğer Türkiye’nin bütün illerinde dengeli bir başarı grafiği yakalanmak isteniyorsa hiçbir siyasi hesaba kurban edilmeden biran önce anaokulundan başlayarak bütün formel eğitim kurumlarında anadilde eğitime başlanması ve yapılacak tüm seçme sınavlarının da her öğrenciye kendi anadilinde uygulanması gerekmektedir. Basına ve kamuoyuna duyurulur !